/
Publicatie: 30/06/2023
Zoals vanouds werd de Algemene Vergadering voor het D&A-Museum eind juni georganiseerd.
Eerder uitzonderlijk was wel dat de AV 2023 werd geleid door secretaris Ann Van Puymbroeck aangezien zowel de voorzitter als de ondervoorzitter door omstandigheden niet aanwezig konden zijn. Achteraf konden enkele van de deelnemers nog een bezoek brengen aan de expo "O Dierbaar...".
Publicatie: 10/05/2023
Tijdens de zesde editie van de Vlaamse Havendag op 7 mei 2023 gooide de Antwerpse douane de poorten van de Grensinspectiepost Linkeroever (Kallo) open voor het publiek.
Tussen de infostands van de verificatie, scanning, rummage en employer branding kon ook ons D&A-museum zichzelf voorstellen.
We deden dit met een selectie CITES-objecten, een smokkelchayote en een kepie en stempels uit vroegere tijden.
Boeiend voor de volwassenen: hen gaven we dan ook heel wat uitleg over deze voorwerpen én over wat er nog meer te zien is in het museum.
Omdat kinderen nu eenmaal liever doen dan kijken, konden zij in de huid – en het uniform – van een douanier kruipen en, net als in het pre-computertijdperk, documenten afstempelen. We schatten het totaal aantal bezoekers rond 700, een 50-tal kindjes genoten van hun moment als douanier.
Publicatie: 09/05/2023
Het gebeurt niet elke dag dat het Nationaal Museum van Douane en Accijnzen een tijdelijke tentoonstelling kan helpen opzetten in een iconische locatie als het Berlaymont-gebouw in Brussel.
Dit bekende bouwwerk in de Wetstraat bij het Robert Schumanplein huisvest de hoofdzetel van de Europese Commissie, de uitvoerende macht van de Europese Unie.
De aanleiding was de drukbezochte Open Dag van de Europese instellingen op zaterdag 6 mei 2023 en samen met onze PR-collega's zorgden we voor een aantal AAD&A artefacten - zoals een hedendaags uniform en enkele opvallende inbeslagnames uit heden en verleden.
De snuffelhond op de foto is er overigens niet één van ons, maar hij maakt deel uit van een “Tulli” team (dus van de Finse douane), omdat het bij dergelijke evenementen zeker gepast is het belangrijke werk van douaniers doorheen de EU te benadrukken.
Publicatie: 26/04/2023
“Met meer dan 160 bezoekers kunnen we zeker spreken van een geslaagde Erfgoeddag op zondag 23 april 2023.
Omwille van ons gevarieerde aanbod en de gerichte promotiecampagne stonden we natuurlijk al vrij sterk, maar bij vorige edities zagen we dat dit niet altijd een garantie is voor succes.
Deze keer was het echter een schot in de roos: veel volk over de vloer voor onze tijdelijke tentoonstelling “O Dierbaar…”, 42 geïnteresseerden voor de presentatie van Pol Meuleneire
en ook drughond Reja en haar begeleider konden op ruime belangstelling rekenen bij de twee demonstraties.
Bovendien kregen we er nog een korte reportage vanuit ATV bovenop.
Hartelijk dank aan iedereen die voor en achter de schermen heeft meegewerkt aan dit evenement.”
Publicatie 31/03/2023
We verwelkomen je in het D&A-museum op 23/4/2023 met een ‘Beestig’-goed
programma.
Wist u dat de Belgische douane al heel lang een sleutelrol speelt in de bescherming van
onze samenleving, inclusief het dierenrijk? Uiteenlopende diersoorten en hun afgeleide
producten zijn immers erg gegeerde smokkelwaar. Deze illegale praktijken vormen een
bedreiging voor mens en dier en dan komen onze douaniers natuurlijk in actie.
In de tentoonstelling ‘O dierbaar…’ tonen wij u een aantal frappante voorbeelden uit heden en
verleden van onze inzet op dat vlak.
Publicatie 03/04/2023
We hadden verwacht dat de lokatie in het OPD Dennenburg een heel geschikte locatie zou zijn . Dit is ook bevestigd. We willen de expo dan graag verlengen tot en met 21 juni 2023
Publicatie 01/03/2023
"Een wat apart bezoek in het D&A-museum vanwege twee studentes videojournalistiek van de Thomas More hogeschool in Mechelen.
Momenteel zitten zij in het laatste jaar waarbij ze als eindwerk een documentaire maken over de botersmokkel in de periode 1947-1968.
Uiteraard kunnen ze bij ons terecht voor wat historische duiding en enkele anekdotes over die woelige jaren."
Publicatie 17/02/2023
van
17/2 t.e.m. 31/3 bezoekt de thematentoonstelling 'Van knappe koppen en scherpschutters...' van het Nationaal Museum van Douane en Accijnzen ons OPF.
Als vroegere douaneschool vormt kasteel Dennenburg immers dé plaats bij uitstek om deze expo rond de geschiedenis en evolutie van de douaneopleidingen een plekje te geven
Neem dus zeker een kijkje op de eerste verdieping.
Het museum lanceert meteen ook een oproep:
Heel wat - intussen gepensioneerde douaniers - kregen hun opleiding in OPF Dennenburg en het museum zou heel graag foto's uit de periode van de douaneschool opnemen in de collectie.
Beschik je over foto's die je wil schenken of die het museum zou mogen inscannen?
Laat dan iets weten via
da.museum.antwerpen@minfin.fed.be
Publicatie 10/02/2023
De eerste bruikleen vanuit het D&A-museum in 2023 stond in het kader van de Wereld Douanedag op 26 januari.
Er werd voor enkele dagen een kleine expo opgesteld in Financiecentrum North Galaxy in Brussel.
Onze bijdrage omvatte onder meer enkele objecten i.v.m. de smokkel van drugs en accijnsfraude in heden en verleden en een paspop in het actuele uniform voor een douanier van niveau C.
Publicatie 31/10/2022
Op 28 oktober 2022 konden we enkele speciale gasten verwelkomen voor onze tijdelijke tentoonstelling “Van Knappe Koppen en Scherpschutters”.
Het gaat immers om Guido en Hilda Rombouts. Hun vader, brigadier Frans Rombouts, was van begin jaren 1950 tot 1965 de huisbewaarder van de douaneschool in Kapellen.
Omwille van de vele anekdotes werd het ook voor ons een interessant bezoek.
Publicatie: 27/06/2022
Op 24 juni 2022 is het precies 100 jaar geleden dat twee douaniers tijdens hun dienst werden vermoord bij de gemeente Dour in Henegouwen.
Alexande Decot en Lucien Nanquin van de brigade Blaugies waren nog maar een tiental minuutjes voordien gecontroleerd door hun luitenant op ronde toen deze plots schoten hoorde.
De luitenant keerde snel terug op zijn stappen en trof zijn twee collega’s dood aan.
Blijkbaar waren ze genadeloos om het leven gebracht door een smokkelaar met een oorlogswapen.
De dader of daders werden niet gevonden en het is dus ook nooit uitgeklaard wat er precies is gebeurd.
Ongetwijfeld een van de meest ernstige incidenten met ambtenaren van de AAD&A sinds de oprichting van de Belgische douane in 1831.
Op initiatief van de lokale bevolking en vrienden van de brutaal vermoorde douaniers werd er trouwens kort nadien op de plaats van het misdrijf een monument in natuursteen onthuld.
Vanuit het D&A-museum hadden we al eerder aandacht besteed aan dit drama en toen bleek dat de gemeente Dour het monument naar aanleiding van de 100ste verjaardag wil opwaarderen en heeft opgenomen in een herdenkingssite.
Een initiatief dat wij uiteraard toejuichen!
Publicatie: 25/04/2022
Het is een goede zaak dat we na twee edities die sterk in het gedrang kwamen door de corona-beperkingen op de Erfgoeddag 2022 terug bezoekers van vlees en bloed in de museumruimte konden ontvangen.
De commentaren achteraf over de tijdelijke tentoonstelling “Van Knappe Koppen en Scherpschutters” en de vaste opstelling waren overigens unaniem lovend en ook dat deed deugd.
Hierbij enkele impressies.
Publicatie: 12 april 2022
‘Erfgoeddag maakt school’ is dit jaar het thema van Erfgoeddag en daar speelt het D&A-museum graag op in.
Op zondag 24 april om 10 u gaat de bel en ben je welkom voor een bezoek aan de thematentoonstelling ‘Van knappe koppen en scherpschutters…’.
Uiteraard kan je van de gelegenheid gebruik maken om ook onze vaste opstelling (nog eens) te verkennen.
Op eigen tempo of met een woordje uitleg van één van onze gepassioneerde gidsen: die keuze is aan jou.
Lukt het die dag niet? De thematentoonstelling loopt nog tot 31 december 2022.
De aanvragen voor rondleidingen blijven vlot binnenkomen in het D&A-museum.
De coronamaatregelen - zoals de mondmaskerplicht - worden bovendien vanaf 7 maart 2022 afgebouwd.
Grotere groepen willen we voorlopig evenwel nog altijd opsplitsen, zoals we dat o.a. bij deze gidsbeurten voor het Stedelijk Lyceum LO uit Antwerpen op 17 maart hebben gedaan.
Op 28 februari ontvingen we Klara Hermans in de museumruimte. Zij is een medewerkster van het GrensPark Kempen-Broek in het noorden van Limburg.
Ze werken daar aan een project rond historische smokkelactiviteiten in de grensstreek tussen Bocholt, Kinrooi en Weert en ze was op zoek naar achtergrondinformatie en bruikbaar beeldmateriaal.
Vanuit het D&A-museum ondersteunen we uiteraard met veel plezier initiatieven om het grenserfgoed in de kijker te zetten.
Na ruim een kwart eeuw als bestuurder bij het D&A-museum en als hoofdredacteur van het personeelsblad De Schakel ligt ook voor Ann Van Puymbroeck de welverdiende pensionering in het verschiet.
Op 1 februari 2022 namen we dan ook de gelegenheid te baat om haar gepast te bedanken voor haar jarenlange inzet.
Voorzitter Sabine De Schryver overhandigde een flinke bos bloemen en conservator Francis Huijbrechts volgde met een cadeaubon in naam van alle collega’s.
Het is evenwel geen definitief afscheid want Ann gaf aan dat ze alvast voor het D&A-museum nog wel een rol als vrijwillige kracht ziet zitten.
De hoge corona-piek belet niet dat nogal wat bezoekers hun weg vinden naar het D&A-museum. We proberen hen natuurlijk zo veilig mogelijk op te vangen.
De afgelopen weken konden we o.a. scholengroepen uit Anderlecht, Sint-Niklaas en Antwerpen verwelkomen en de komende maanden staan er onder meer nog schoolbezoeken uit Gent, Halle, Genk en Mechelen op het programma.
Het D&A-museum heeft op 1 oktober - eindelijk weer - twee schoolgroepen kunnen opvangen, waarmee we onze publiekswerking dus voluit hebben hervat in samenwerking met communicatie-ambtenaar Sara Van Cotthem.
Het bezoek verliep vlekkeloos...en het deed deugd.
Het ging om jongeren die een 7de jaar Maatschappelijke Veiligheid volgen bij Avant Provinciaal Onderwijs Antwerpen en het is meteen een goede illustratie van de educatieve rol die het D&A-museum vervult voor de AAD&A.
Als een soort van “generale repetitie” voor onze heropening in oktober bezocht de familie Honoré uit Harelbeke op 18 september als eerste (kleine) groep het D&A-museum.
Toeval, maar wel gepast dat we net de familiebubbel van een douanier als eerste groep over de vloer krijgen na de langdurige sluiting omwille van de COVID-19 pandemie.
Na een beslissing van het Directiecomité van de FOD Financiën kan het D&A-museum na 18 maanden de deuren weer openen voor bezoekers. Aanvankelijk nog enkel op afspraak en “met inachtneming van de sanitaire maatregelen die in de regio gelden”.
We gaan op 1 oktober 2021 opnieuw van start met onze gidsbeurten voor scholen en andere groepen, maar er blijven nog wel enkele coronarichtlijnen van toepassing. Intussen hebben onze medewerkers daarom al enkele aanpassingen in de museumruimte doorgevoerd, zoals het plaatsen van pompjes voor handgel.
Radio 2 Limburg "Mysteries" stond begin augustus in het teken van de grens, met allerhande smokkelverhalen uit heden en verleden.
Onze conservator Francis gaf toelichting bij Emile Stévigny, controleur van Directe Belastingen, Douane en Accijnzen in Maaseik die zelf ging smokkelen, weliswaar in heel speciale omstandigheden.
Lees er hier meer over of lees en beluister meer fascinerende smokkelverhalen die in de aflevering aan bod kwamen:
https://www.vrt.be/vrtnws/nl/2021/08/02/mysteries-ontrafeld-de-strafste-smokkelverhalen-uit-limburg-vro/
Op 5 augustus 2021 konden we kennismaken met Sara Van Cotthem, de nieuwe communicatieambtenaar van de AAD&A Antwerpen.
Net als bij haar voorgangers zal het D&A-museum nauw met haar gaan samenwerken, onder meer tijdens de bezoeken van buitenlandse collega’s en bij de educatieve pakketten die door de AAD&A in Antwerpen worden aangeboden.
Sara kreeg van Bruno trouwens prompt de nieuwe badge van het D&A-museum aangeboden.
Omdat de gebouwen van de FOD Financiën vermoedelijk nog voor langere tijd voor externen beperkt toegankelijk zullen zijn, sluit ook het D&A-museum ten minste tot 1 oktober 2021 zijn deuren.
Zowel individuele als geleide bezoeken worden daarom uitgesteld. Indien u graag een mogelijk bezoek wenst te bespreken kan u ons altijd via de vertrouwde kanalen bereiken.
De presentatie "Duistere Praktijken" loopt via Teams en als u daarbij wil zijn, dan stuurt u gewoon een berichtje naar onze conservator francis.huijbrechts@minfin.fed.be zodat wij uw e-mailadres in de lijst van deelnemers kunnen opnemen.
Het object in de kijker is een mechanische rekenmachine die minstens een halve eeuw geleden werd gebruikt door onze toenmalige collega’s, dus lang voor de intrede van elektronische types.
Het gaat meer bepaald om een Schubert model DRV. De eerste modellen van dit toestel dateren van begin jaren ‘50, vermoedelijk van 1953 en ze werden vervaardigd in het groen.
Het is overigens een vrij zwaar apparaat en omslachtig in het gebruik. We zijn mijlen ver verwijderd van wat er nu aan rekenmachines voorhanden is.
De bewerkingen worden uitgevoerd door middel van de zwengel en de overdrachten gebeuren door het verzetten van het onderste gedeelte dat via de hendel onder de slinger gebeurt.
Elk venster kan apart worden gereset of alle drie tegelijk met de kleine hendels aan elk venster.
Onze collega-vrijwilliger Bruno Kayaert heeft de taak op zich genomen om dit apparaat grondig op te poetsen en het weer te doen werken.
Uit alle wieltjes werd het stof verwijderd met een tandenborstel en alle losgesprongen veertjes werden terug op hun plaats gezet.
Na toevoeging van een beetje olie werkt het mechanisme opnieuw, maar er zijn nog wel wat andere aandachtspunten op vlak van behoud en beheer, zoals de versleten voetjes in rubber.
De AAD&A moet uiteraard meegaan met zijn tijd en anticiperen op nieuwe ontwikkelingen. Midden 20ste eeuw ging er bij onze administratie veel aandacht naar het bestrijden van de smokkel van vee en het oprollen van sluikstokerijen.
Vanaf de jaren ‘70 traden zaken als verdovende middelen en namaakproducten meer op het voorplan. Elke periode heeft zo specifieke fraudesystemen of geviseerde producten. Anno 2019 is dat onder andere waterpijptabak.
Het gaat om een pasta die wordt gerookt door middel van een waterpijp en die wordt gemaakt uit een mengsel van tabaksbladeren, vruchten- en kruidenmengsels, stroop, honing en/of sap van suikerriet.
Het kan ook zonder tabaksbladeren geproduceerd worden, maar het blijft wel steeds een accijnsgoed.
De pasta is doorgaans afkomstig uit de Verenigde Arabische Emiraten, maar het kan ook uit andere landen worden aangevoerd.
Deze dozen waterpijptabak werden gevonden tijdens een controle van een aantal panden in Antwerpen in februari 2019.
Bij dergelijke acties werkt Douane & Accijnzen samen met de politie, de Arbeidsinspectie, de FOD Volksgezondheid, de FOD Economie en de brandweer.
Er werden uiteenlopende inbreuken vastgesteld, onder andere op vlak van zwartwerk en in verband met de voorschriften voor de rookkamers in shishabars.
Tevens werden er personen aangetroffen zonder geldige verblijfsvergunning en – zoals u kan zien – werd er ook illegale waterpijptabak in beslag genomen.
Vaak zijn bovendien de volgende wettelijke bepalingen niet nageleefd: ze zijn niet voorzien van een Belgisch fiscaal kenteken, de gezondheidswaarschuwing ontbreekt, de smaak wordt op de verpakking vermeld en er worden levensmiddelen op afgebeeld.
Redenen genoeg om deze voorraad uit circulatie te halen.
In het kader van de lopende tentoonstelling over onze administratie tijdens de Eerste Wereldoorlog, hebben we een relevant archiefstuk opgediept als object in de kijker.
Het gaat om een brief dd. 26 oktober 1916 waarin een verplaatsing wordt aangevraagd voor Disideer Aloïs Hernaert, tolbeambte te Antwerpen, die op 3 november 1916 zou moeten gaan werken in een suikerfabriek in Berendrecht.
Opvallend is de stempel “Gesehen” en de bijhorende handtekening van een Duitse Zollkommissar in de marge. Een bewijs dat zelfs gewone dienstverplaatsingen al aan de goedkeuring door de bezettingsmacht waren onderworpen.
Met één van hun vele verordeningen hadden de Duitsers in 1914-18 het verkeer in het bezette deel van België immers strikt aan banden gelegd en men moest onder andere voor verplaatsingen van de ene gemeente naar de andere,
het vervoer van bepaalde goederen of het gebruik van fiets of kar de nodige toelatingen aanvragen.
Ook onze ambtenaren vielen onder deze maatregelen, maar ze hadden toch relatief meer bewegingsruimte dan de gewone burgers.
Er zijn trouwens collega’s die deze vrijgeleiden hebben gebruikt om te spioneren voor de geallieerde zaak of om militaire inlichtingen de grens over te smokkelen.
